O pochodzeniu, znaczeniu i wydźwięku hymnów Gaudeamus igitur i Gaude, mater Polonia oraz sentencji Quod felix, faustum fortunatumque sit

Abstract

Gaudeamus igitur (Radujmy się więc) jest najpopularniejszym hymnem akademickim na świecie i w Polsce. Współczesną wersję tekstu łacińskiego przypisuje się studentowi Uniwersytetu w Halle Christianowi Wilhelmowi Kindlebenowi, który w 1781 roku natrafił na odbitkę ma- nuskryptu hymnu pokutnego z XIII wieku. Postanowił go nieco zmodyfkować pod wzglę- dem treści i zatytułować De brevitate vitae (O krótkości życia). Powstała parodia dość smutnej w wymowie pieśni (że życie jest kruche i marne, że pochłonie nas wcześniej czy później ziemia, więc cieszmy się, dopóki jesteśmy młodzi). Gaudeamus igitur stał się wkrótce najbardziej znanym hymnem śpiewanym na inaugurację każdego nowego roku akademickiego w szkołach wyższych w Polsce i na świecie. W tekście mówi się również o innej pieśni niekiedy rozbrzmiewającej w czasie uczelnianych uroczystości – Gaude, mater Polonia, mającej wydźwięk patriotyczny, opowiadającej o tragicznych okolicznościach śmierci biskupa Stanisława ze Szczepanowa, a tak- że o zwrocie Quod felix, faustum fortunatumque sit pojawiającym się w przemówieniach rektorów i nie zawsze zrozumiałym dla osób słyszących te słowa. Autor szerzej omawia historię hymnów i łacińskiej frazy w nadziei na to, że zainteresuje to czytelników.

Gaudeamus igitur (Let us rejoice therefore) is the most popular academic hymn in the world and in Poland. se modern version of the Latin text is attributed to a student at the University of Halle, Christian Wilhelm Kindleben, who in 1781 came across a print of a manuscript of the penitential hymn from the 13th century. He decided to modify it slightly in terms of content and originally titled it De brevitate vitae (On the Shortness of Life). se result was a parody of a rather sad in meaning song (that life is fragile and rimsy, that the earth will consume us sooner or later, so let’s rejoice while we are young. Gaudeamus igitur soon became the most famous academic anthem sung at the inauguration of each new year in all universities in Poland and around the world. se text also refers to another song sometimes resounding during uni- versity ceremonies – Gaude, mater Polonia, which has patriotic overtones and tells of the tragic circumstances of the death of Bishop Stanislaw of Szczepanów, as well as to the phrase Quod felix, faustum fortunatumque sit appearing in the speeches of rectors and not always understood by those hearing such words. se author discusses the history of hymns and Latin phrasing more extensively in the hope that it will interest readers