Streszczenie:
Współczesna psychologia rehabilitacji, uwzględniając kontekst opisu funkcjonowania człowieka
oraz rezultaty badań o charakterze eksperymentalnym, zauważa wyraźną modyfikację interpretacji
możliwości rozwojowych człowieka z niepełnosprawnością, jego kondycjispołecznej i jej uwarunkowań,
orientacji życiowej, ukierunkowania zachowania, możliwości pozostawania w relacji oraz komunikowania
się z otoczeniem czy też zaburzeń w sferze struktury i funkcji, które tworzą osobę.
W niniejszym artykule uwzględniono tę perspektywę, przedstawiając najpierw historyczne
spojrzenie na autyzm, następnie zaś krótko opisano, jakie zmiany zaistniały w sposobie definiowania
autyzmu w minionych 70 latach. Scharakteryzowano rozwój i modyfikacje rozumienia pojęcia „autyzm”
w perspektywie czasowej, a także zmiany w klasyfikacji i pojmowaniu swoistościsamego zaburzenia.
Zasadniczym celem artykułu jest przedstawienie znaczenia i sposobu realizacji diagnozy
różnicowej zaburzeń ze spektrum autyzmu z innymi niepełnosprawnościami, które okresowo w rozwoju
człowieka mogą manifestować podobne objawy. W artykule dokonano zatem porównania przede
wszystkim symptomów różnicujących ASD i niepełnosprawność intelektualną różnego stopnia oraz
SPLD, kontekstualnie przywołując również inne zaburzenia.
Podjęta w artykule problematyka wydaje się być istotna w kontekście optymalizowania procesu
diagnostycznego osób z ASD, jak również zapewniania im adekwatnego wsparcia terapeutycznego
i rewalidacyjnego.
Opis:
Contemporary rehabilitation psychology, takesinto account the contextual description of human
functioning. In addition, the results of experimental research exhibit modifications of the interpretation
ofthe developmental possibilities of a personwith a disability,which involve social conditions,life expectations,
behavioral orientations, and the ability to stay in relationships and communicate with the environment, as
well as other structural and functional disturbances.
This article takes these perspectives into account, by first presenting a historical view of autism,
and then briefly describing what changes have occurred in defining autism over the past 70 years.
The development of and modification in understanding the concept of "autism" over time, along with
specific changes in the classification and understanding of the disorder are also described.
The main aim of this article is to present the meaning and method of differential diagnosis
of autism spectrum disorders in comparison with other disabilities that manifest similar symptoms.
The article compares the primary symptoms differentiating ASD with various degrees of severity and
intellectual disability, and SPLD, in addition to other disorders.
The issues discussed in this article are important in the context of optimizing the diagnostic
process of people with ASD and providing them with adequate and validated therapeutic and intervention
strategies.
