Streszczenie:
Edukacja według B. Niemierki jest ogółem działań skierowanych na wywołanie celowych,
korzystnych zmian w uczniu. W wyniku działań edukacyjnych, które mają wpływ na sferę
emocjonalno-motywacyjną i poznawczą, możemy mówić o wychowaniu, nauczaniu i kształceniu,
gdzie „wychowanie jest działaniem edukacyjnym zorientowanym na zmiany emocjonalne,
a pośrednio na zmiany poznawcze w uczniu” (Niemierko, 2012). W pedagogice wychowanie
obejmuje wszelkie procesy oddziaływania na ucznia w sferze ciała i umysłu (Strzyżewski, 1996).
Koresponduje to z głównymi założeniami wychowania fizycznego, które ewoluowały w Polsce
począwszy od poglądów J. Śniadeckiego zawartych w pracy O fizycznym wychowaniu dzieci, czyli
koncepcji wychowania fizycznego rozumianego jako ćwiczenie ciała (Śniadecki, 1805), aż do prac
współczesnych teoretyków wychowania fizycznego, w których dominuje koncepcja wychowania
w trosce o ciało (Grabowski, 1997). W Polsce nadal funkcjonują powyżej przytoczone myśli
wychowania fizycznego: koncepcja biotechniczna, czyli kształtowanie sprawności i umiejętności
ruchowych, a także koncepcja humanistyczna – akcentująca, oprócz wyżej wymienionych,
także kształtowanie postaw i motywacji „do całożyciowej troski o ciało” (Grabowski, 2000).
Idee te, wzajemnie się przenikając, dają wyraz współczesnej definicji wychowania fizycznego:
„Wychowanie fizyczne widzimy jako proces emocjonalnego i praktycznego kształtowania
aktywnego fizycznie stylu życia, oparty na uświadomieniu oraz realizacji rozwojowych
i zdrowotnych potrzeb człowieka środkami kultury fizycznej” (Pańczyk, Warchoł, 2006, s. 61).
Aby status wychowania fizycznego we współczesnej szkole nie ulegał dalszemu obniżeniu,
należy dążyć do realizacji aktualnych celów wychowania fizycznego w oparciu o wyżej
wymienioną definicję. Analizując poglądy M. Demela, K. Zuchory i A. Pawłuckiego dotyczące
tego tematu, można zgodzić się, że podział celów wychowania fizycznego, który proponuje
W. Osiński jest najbardziej trafny: „postawy i motywacje – prosomatyczne i prospołeczne,
wiedza i zrozumienie, umiejętności doskonalenia i władania ciałem oraz sprawność i kondycja
fizyczna” (Osiński, 2011, s. 117). Widać wyraźnie, iż na szczycie głównych celów wychowania
fizycznego znajduje się świadomość i osobowość, a umiejętności i sprawność są wymieniane
w drugiej kolejności, co bardzo często stoi w sprzeczności z celami, jakie realizuje wielu
nauczycieli wychowania fizycznego.
