Streszczenie:
Dziecko i jego edukacja jest tematem podejmowanym przez wielu badaczy w różnych
ujęciach, co świadczy niewątpliwie o tym, że jest to ważna problematyka. Można przypuszczać,
że szczególne zainteresowanie tą kwestią wynika m.in. z faktu, że żyjemyw świecie dynamicznych
zmian, które z jednej strony zmuszają do rewizji stosowanych rozwiązań, a z drugiej stawiają
podmioty zaangażowane w edukację wobec nowych problemów i wyzwań. Bez wątpienia warto
doskonalić proces kształcenia i wychowania, dyskutować, poddawać ewaluacji przeprowadzane
działania, ponieważ tylko w ten sposób może powstawać edukacja na miarę dziecka i obecnej
rzeczywistości.
Niniejsza publikacja jest właśnie próbą włączenia się w dyskurs, jak efektywnie uczyć
dzieci, jakie aktywności im proponować, jak udoskonalać proces kształcenia i wychowania,
a także jak przygotowywać nauczycieli, aby mogli oni w pełni wykorzystywać potencjał dziecka.
Ważne przy tym jest, aby w tych wszystkich działaniach uwzględniać nie tylko możliwości
rozwojowe wychowanków, ale także specyfikę czasów, w jakich żyjemy i problemy cywilizacyjne,
z którymi się borykamy.
Jednym z takich problemów jest dewastacja środowiska przyrodniczego przez człowieka
i związane z tym zmiany zachodzące w naturze. Renáta Bernátová przedstawiła tę problematykę
w oparciu o wyniki badań, których uczestnikami byli studenci studiów magisterskich, przyszli
nauczyciele. Autorka pokazała świadomość ankietowanych na temat kwestii związanych
z ochroną środowiska, a przede wszystkim jak się ona przekłada na zachowania proekologiczne.
Ján Kancír omówił założenia projektu, którego celem było wypracowanie u dzieci w wieku
przedszkolnym i młodszym szkolnym nawyków związanych z dbaniem o świat zewnętrzny,
ale także wykształcenie u nich poczucia odpowiedzialności za przyrodę. Aby te postulaty mogły
być zrealizowane, ważne jest jednak, by do wdrożenia tych zadań w odpowiedni sposób zostali
przygotowani przyszli nauczyciele, którzy byli właśnie głównymi adresatami omawianego
projektu,realizowanego ze środkówzewnętrznych, pozyskanych przezUniwersytet w Preszowie.
Kolejną istotną kwestią w edukacji są innowacje, które służą doskonaleniu jakości
kształcenia, a wyrastają z potrzeb wychowanków i otoczenia społecznego. Zagadnienie to zostało
zaprezentowane przez Renatę Filipowicz. Autorka omówiła je nie tylko w kontekście teoretycznym,
z uwzględnieniem wymogów prawnych, ale również zilustrowała poszczególne fazy realizacji
innowacji konkretnymi działaniami, które zostały podjęte w jednej z placówek edukacyjnych
w województwie małopolskim. Z pewnością rozdział ten ma wymiar utylitarny, zwłaszcza dla
nauczycieli szukających wzorców i inspiracji do wprowadzenia innowacji w swoim środowisku
edukacyjnym
