Streszczenie:
Edukacja dzieci młodszych i starszych to obszar, który budzi dziś zainteresowanie
nie tylko naukowców oraz badaczy praktyki oświatowej, ale również rodziców dzieci w wieku
objętym obowiązkiem szkolnym oraz rozmaitych podmiotów odpowiedzialnych za kształt
współczesnej polskiej oświaty. Dążenie do efektywności kształcenia oraz poprawy jakości
współczesnej edukacji zależy przede wszystkim od zaangażowania nauczycieli w przemiany
tych procesów. To nauczyciel ostatecznie decyduje, czy i na ile rozumie sens dokonywania zmian
oraz jaką ma motywację do ich wprowadzania w praktykę edukacyjną. Jeśli jest osobą odczuwającą
potrzebę doskonalenia siebie i swoich działań w nauczaniu oraz wychowaniu, to podejmuje
inicjatywę poszukiwania rozwiązań ulepszających i innowacyjnych. Naśladuje wtedy bądź
modyfikuje znane wzorce organizacyjne lub metodyczne, odwołując się również do własnego
doświadczenia zawodowego. Poszukuje i wzbogaca swoją wiedzę teoretyczną z subdyscyplin
pedagogicznych, „dającej intelektualne tworzywo do refleksji i twórczej działalności”1
.
Nauczyciel powinien być aktywnym badaczem praktyki edukacyjnej, posiadać cechy
badacza oraz zdolność do wszechstronnej refleksji. Umiejętności projektowania badań, ich
przeprowadzania zgodnie z pedagogiczną procedurą metodologiczną, wyciągania wniosków
i uprawnionych uogólnień mogą wnosić elementy uzasadniające sens zmieniania rzeczywistości
oświatowej oraz implementowania nowych rozwiązań. Nawet wycinkowe badania diagnozujące
zastaną praktykę są przydatne do trafnego i poprawnego prowadzenia działań edukacyjnych
w wielu obszarach dydaktyki i wychowania. Porządkowanie oraz opisywanie zgromadzonych
materiałów w ujęciu ilościowym i próby wyjaśniania konkretnych sytuacji lub zjawisk w aspekcie
jakościowym mogą stanowić też wartościowe źródło porównywania otrzymanych wyników
z innymi badaczami oraz dawać namysł co do prognozowania na przyszłość.
