Streszczenie:
Ryszard Przewęda
, analizując na podstawie własnych badań prowadzonych
systematycznie wśród polskiej młodzieży oraz na podstawie badań innych autorów wśród
osób dorosłych, zagadnienia stratyfikacji społecznej w sprawności fizycznej, traktuje
biologiczne kategorie wydolność oraz sprawność fizyczną jako pozytywne wskaźniki
zdrowia, postrzeganego przez pryzmat definicji Światowej Organizacji Zdrowia.
W zaproponowanym ujęciu osobnicza sprawność fizyczna, która decyduje o życiowej
zaradności człowieka staje się równocześnie znaczącą wartością społeczną. „Traktowanie
sprawności fizycznej w kategorii wartości – wyjaśnia autor – skłania do troski o nią
w systemie wychowania dzieci i młodzieży, jak też w propagowanym modelu życia
osób dorosłych”
. Uzasadnieniem dla podejmowania troski o wysoki i wszechstronny,
czyli nieograniczany wyłącznie do jednej podstawowej umiejętności ruchowej, poziom
sprawności fizycznej człowieka jest jej charakter zarówno użyteczny („ułatwianie człowiekowi
pracy”), rekreacyjny („wzbogacanie wypoczynku o atrakcyjne formy aktywności ruchowej”),
jak też społeczny („poszerzanie kontaktów między ludźmi”). Stosunkowo dynamiczny
rozwój w Polsce dziedziny z obszaru gerontologii – kinezygerontoprofilaktyki – może
z pewnością świadczyć o traktowaniu sprawności osób starszych w kategoriach społecznych.
Problematyka ta jest również obecna w wymiarze globalnym. Organizowane od roku
2005 w St. Gallen w Szwajcarii – m.in. przy współudziale Światowej Organizacji Zdrowia
(WHO), Światowej Instytucji Demograficznej (WDA), a także instytucji naukowych
i biznesu – międzynarodowe coroczne kongresy nad demografią i starzeniem się społeczeństw,
jak też prowadzone w 4-etnich cyklach Światowe Kongresy Aktywnego Starzenia się
(WCAA) (ostatni odbył się w Glasgow w sierpniu 2012 roku) poruszają, poza innymi,
właśnie zagadnienia postrzegania sprawności starszego człowieka jako wartości społecznej
warunkującej podejmowanie działań w sferze profilaktyki zdrowia publicznego społeczeństw
