Uwarunkowania współczesnego zarządzania / pod red. Marka Makowca, Bogusza Mikuły

Abstract

Na przestrzeni ostatnich lat można było obserwować bardzo szybki rozwój gospodarczy świata, który był przeplatany różnymi kryzysami, jednak przełożył się on na umiędzynarodowienie i mocno dostrzegalne procesy globalizacyjne. Gospodarka oparta na wiedzy, której kształtowanie się związane było z odejściem od gospodarki materiałochłonnej i przejściem do gospodarki wykorzystującej potencjał naukowy oraz informacje, w której mocno zarysowuje się znaczenie zasobów niematerialnych, a szczególnie kapitału ludzkiego, wiedzy i nowych technologii, stała się faktem. Organizacje − korzystając z coraz to bardziej innowacyjnych rozwiązań technologicznych i automatyzacji oraz obecnie powszechnej już niemal robotyzacji, jak również usieciowienia gospodarek − by wykorzystać drzemiący w nich potencjał, na przestrzeni ostatnich lat musiały poszukiwać nowych rozwiązań w obszarze organizacji pracy, komunikowania się i w końcu określania ról organizacyjnych. Olbrzymim problemem stało się pozyskiwanie, gromadzenie oraz przetwarzanie informacji w celu wygenerowania potrzebnej do rozwoju wiedzy, dzięki której powstają przełomowe technologie i innowacje. Wiedza, jako swoisty zasób, podlega zarządzaniu w klasycznym tego słowa znaczeniu. Ważne jest jednak to, by sprzyjać tworzeniu, wykorzystaniu i odpowiedniemu jej przepływowi. Współczesne podmioty gospodarujące muszą nauczyć się działać w warunkach „ekonomii wiedzy”, czyli poszukiwać sposobów obniżenia kosztów produkcji, wykorzystania i przesyłania wiedzy. Efektywne zarządzanie wiedzą, a więc optymalne wykorzystanie wszystkich zasobów opartych na wiedzy, jest priorytetem dla rozwoju przedsiębiorstw i organizacji. Aby przedsiębiorstwa mogły się rozwijać, mocno zyskały na znaczeniu odpowiednie powiązania z innymi podmiotami generującymi wiedzę oraz innowacje, sprzyjanie rozwojowi konkurencji, ciągłe inwestycje w kapitał ludzki, promowanie sektora wiedzy i wspieranie powstawania innowacji. To wszystko realizowane jest w celu zaspokojenia rosnących wymagań i potrzeb klientów, szczególnie w zakresie jakości, ceny oraz czasu dostawy produktu/usługi. Oczekiwania klienta, z których spełnieniem ma problem wiele przedsiębiorstw i instytucji, wymusiły rozwój nowych koncepcji, metod czy też instrumentów zarządzania. Nasilenie się przepływu dóbr, kapitałów i pracowników w skali ogólnoświatowej w połączeniu z ekspansją gospodarczą świata przełożyć się musiało na pojawienie się problemów i zjawisk dotąd niezauważalnych, a tym samym konieczność poszukiwania nowych wyzwań w zarządzaniu. Szczególnie dobitnie aspekty te uwidoczniły się ostatnio, w dobie pandemii COVID-19, jak również bezpośrednio oraz pośrednio po wystąpieniu zawirowań w gospodarkach, będących efektem konfliktu zbrojnego w Ukrainie.