Współczesne potrzeby dzieciństwa. Wokół wybranych teoretyczno-praktycznych zagadnień edukacji

Abstract

W niniejszej publikacji przedstawione zostały rozważania skoncentrowane wokół potrzeb dzieci prowadzone w kontekście wybranych zagadnień współczesnej edukacji. Są to teoretyczne (pedagogiczno-psychologiczne) tezy, ustalenia i refleksje oraz analiza wyników empirycznych badań własnych autorów. Przegląd literatury przedmiotu w zakresie wybranych teoretycznych rozważań oraz wyników badań pozwala wysunąć stwierdzenie o braku pełnego zaspokojenia potrzeb dzieci w domu rodzinnym i szkole. E. Jundziłł pisze, że główne czynniki wpływające na zagrożenie potrzeb bezpieczeństwa w rodzinie to: brak oparcia w rodzicach, brak zaufania do rodziców, kłótnie między rodzicami oraz surowe kary fizyczne i słowne. W szkole dzieci czują się zagrożone z powodu konfliktów z nauczycielami i rówieśnikami, wrogiego stosunku dziecka do szkoły oraz sposobów oceniania i sprawdzania ich wiadomości przez nauczyciela. O deprywacji potrzeb emocjonalnych w domu rodzinnym decydują: wątpienie w miłość rodziców, faworyzowanie jednego z dzieci, stosowanie nieprzemyślanych kar, brak czasu dla dziecka, rozbicie rodziny lub jej rekonstrukcja oraz patologia. W szkole deprywacja potrzeb emocjonalnych związana jest z kolei z odczuciem przez dziecko negatywnego stosunku do siebie nauczyciela, poczuciem odrzucenia przez rówieśników. Zarówno rodzina, jak też szkoła to miejsca, gdzie dzieci mają możliwość zaspokajania potrzeby sukcesu. Jeśli w rodzinie dziecko ma określone obowiązki na miarę swoich możliwości rozwojowych, to ma też satysfakcję z dobrego ich wypełniania. Na terenie szkoły potrzeby emocjonalne dzieci są zaspokojone, jeśli uczniowie mają osiągnięcia w nauce i życiu koleżeńskim. W sytuacji, kiedy nie uczestniczą w życiu klasy i nie dostrzegają swoich sukcesów, nie mają możliwości ich zaspokojenia